Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Jarosławia. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jarosław na lata 2021-2030,

     • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2021-2026,

     • Program Wspierania Rodziny w Gminie Jarosław na lata 2021-2023,

     • Wieloletni program osłonowy w zakresie dożywiania "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,

     • Gminny Program Wychodzenia z Bezdomności na lata 2021-2026,

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Jarosław na lata 2022-2025.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Jarosław związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

 Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, tj. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Pomoc żywnościowa" czy "Asystent rodziny". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 105 rodzin, a niepieniężnymi 86 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 51 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego w Pełkiniach

W okresie od 01.02.2022 r. do 31.12.2023 r. został zrealizowany przez Gminę Jarosław/ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu projekt, w rezultacie którego stworzona została Wypożyczalna sprzętu rehabilitacyjnego w Pełkiniach.

W dniu 26.04.2022 r. w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Rzeszowie została podpisana umowa o dofinansowanie projektu  współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2022, Działanie 8.3.  Zwiększenie dostępu do usług społecznych i zdrowotnych, Nr i tytuł projektu RPPK.08.03.00-IP.01-18-059/21.

Łączna kwota Projektu wyniosła 442.941,49 zł, w tym: kwota dofinansowania - 420.791,49 zł, wkład własny 22.150,00 zł. 

W ramach projektu:

• zakupiono sprzęt rehabilitacyjny, pielęgnacyjny i wspomagający, z którego mogą korzystać nieodpłatnie mieszkańcy gminy Jarosław;

• przeprowadzono prace remontowe budynku Domu Kultury w Pełkiniach; 

• przeprowadzono szkolenia z zakresu pielęgnacji i rehabilitacji dla osób sprawujących opiekę nad osobami potrzebującymi wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, którzy ze względu na wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność potrzebują opieki lub wsparcia w związku z niemożliwością samodzielnego wykonania co najmniej jednej z podstawowych czynności dnia codziennego.

Program „Z całej mocy STOP przemocy”

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej uzyskał dofinansowanie projektu w ramach programu Osłonowego „Wspieranie Jednostek Samorządu Terytorialnego w Tworzeniu Systemu Przeciwdziałania Przemocy W Rodzinie” pt. „Z całej mocy STOP przemocy”.

Powyższy program realizowany był w okresie od maja do grudnia 2023 r. W ramach priorytetu II. Poprawa jakości i zwiększenie dostępności usług świadczonych na rzecz osób zagrożonych i doznających przemocy w rodzinie realizowane będą zadania a odbiorcami programu są: dzieci i młodzież Zespołów Szkolno-Przedszkolnych z terenu Gminy Jarosław, członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego i pracownicy socjalni a także osoby zagrożone i dotknięte przemocą w rodzinie z terenu Gminy Jarosław.

Program przewidywał warsztaty profilaktyczne dla uczniów Zespołów Szkolno-Przedszkolnych z Gminy Jarosław. Celem warsztatów było przeciwdziałanie występowaniu przemocowych zachowań wśród dzieci i młodzieży zarówno w środowisku rodzinnym, szkolnym jak i wirtualnym. 

Na terenie Gminy oraz w formie telefonicznej zostało zorganizowane poradnictwo specjalistyczne prowadzone przez psychologa i prawnika dla osób doznających i zagrożonych przemocą w rodzinie. Dla członków Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego i pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jarosławiu zorganizowano szkolenie dotyczące ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz szkolenie z technik radzenia sobie ze stresem i wypaleniem zawodowym.

Całkowity koszt programu wynosi 41.300 zł, w tym kwota dofinansowania 31.100 zł. zaś wkład własny 10.200 zł.

POMOC DLA UCHODŹCÓW Z UKRAINY

• przyznawanie dla obywateli Ukrainy, którzy nabyli nr PESEL jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł - 9 świadczeń na kwotę 2.700 zł;

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych. W założeniu uwzględniały on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 202 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.